Rung lắc tay lái ô tô: Nguyên nhân và cách xử lý

Di chuyển xe trên đường phố hoặc cao tốc mà có cảm giác như đang offroad trên những đoạn đường gồ ghề là một trải nghiệm không mấy dễ chịu. Rung lắc tay lái ô tô khi di chuyển có thể đến do nhiều nguyên nhân khác nhau, và việc xử lý tùy thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể. Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến và cách xử lý.

 

Cùng tìm hiểu những nguyên nhân gây rung lắc tay lái ô tô

Mục lục:

1. Tìm hiểu về Hệ thống lái
2. Nguyên nhân và cách xử lý rung tay lái ô tô
      2.1. Lốp xe ô tô
      2.2. Vành xe và bánh xe
      2.3. Hệ thống treo
      2.4. Hệ thống phanh
      2.5. Vấn đề động cơ
      2.6. Hệ thống truyền lực
3. Những lưu ý để hạn chế rung tay lái ô tô
4. Những câu hỏi liên quan đến vấn đề rung tay lái ô tô

 

Rung lắc khi di chuyển là một hiện tượng phổ biến ở nhiều xe ô tô, đặc biệt là những chiếc xe đã qua một thời gian sử dụng. Theo thống kê của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), có đến 60% xe ô tô trên 5 năm tuổi gặp phải vấn đề rung lắc khi di chuyển. Mặc dù hiện tượng này không gây nguy hiểm trực tiếp, nhưng nó ảnh hưởng đến cảm giác lái và sự thoải mái của hành khách, đặc biệt là những người dễ bị say tàu xe.

 

1. Tìm hiểu về Hệ thống lái

 

Hệ thống lái ô tô là một trong bảy hệ thống cơ bản, đóng vai trò quan trọng nhất trong các hệ thống điều khiển ô tô. Nó có chức năng giữ cho ô tô di chuyển theo quỹ đạo người lái mong muốn hoặc thay đổi hướng chuyển động của xe.

Hệ thống lái của xe ô tô

 

Cấu tạo của hệ thống lái vô cùng phức tạp, bao gồm nhiều bộ phận, chi tiết riêng lẻ có các chức năng riêng biệt nhưng lại cùng bổ trợ cho nhau.

• Dẫn động lái: bộ phận này gồm những chi tiết chính như: vô lăng, trụ lái, khớp liên kết và các thanh dẫn động giúp người điều khiển điều hướng hệ thống lái bằng cách xoay vô lăng nhằm thay đổi hướng di chuyển của xe, đồng thời tiếp nhận những phản ứng ngược lại từ mặt đường cho người điều khiển.
• Cơ cấu lái: hoạt động theo nguyên lý cơ cấu động học hình thang để điều khiển các đòn xoay trong hệ thống lái, đảm bảo bánh xe chuyển động theo đúng quỹ đạo mong muốn. 
• Trợ lực lái: đây là bộ phận phức tạp nhất trong toàn bộ hệ thống lái. Bộ phận này giúp người điều khiển có thể đánh lái một cách dễ dàng. Các trợ lực điện hiện nay còn có thể tính toán chính xác nhằm điều chỉnh lực vô lăng phù hợp với điều kiện vận hành.
• Trụ lái: hay còn gọi là trục chính, có nhiệm vụ truyền lực từ vô lăng đến cơ cấu lái khi người điều khiển tác dụng lực lên vô lăng. Khi lái xe trên đường, tay lái phải ổn định và hoạt động tốt thì khả năng điều khiển và điều hướng của người lái mới được chính xác và an toàn.

 

2. Nguyên nhân và cách xử lý rung tay lái ô tô

 

2.1. Lốp xe ô tô

 

Nguyên nhân thứ nhất, bơm lốp xe quá căng hoặc quá non, hoặc lốp xe quá cũ không thể duy trì được mức áp suất tiêu chuẩn. Theo thời gian, lốp xe ô tô có thể sẽ gặp tình trạng mòn không đều khiến cho tải trọng của xe phân bố không đồng đều giữa các bánh xe khi di chuyển. Lốp xe bị mất cân bằng, không đều hoặc bị rách, gãy có thể là nguyên nhân gây rung lắc khi di chuyển. Nếu lốp bị hỏng, bạn nên kiểm tra và thay thế lốp mới.

Theo khảo sát của Michelin, 35% trường hợp rung lắc xe ô tô là do lốp xe bị mòn không đều. Trong quá trình sử dụng, các điểm tiếp xúc của lốp xe với mặt đường sẽ bị mài mòn với tốc độ khác nhau, tạo ra những vùng lõm sâu hơn. Khi xe di chuyển, những điểm này sẽ gây ra hiện tượng nẩy và rung lắc.

 

Lốp xe được bơm với áp suất phù hợp mới có thể duy trì được độ đàn hồi cần thiết để xe di chuyển êm ái trên đường.

Cách xử lý:

• Bơm lốp với áp suất phù hợp
• Thay lốp xe khi lốp đã cũ, mòn
• Đảo lốp xe và cân bằng hệ dẫn động bốn bánh sau mỗi 5000 - 10.000 km.

 

2.2. Vành xe và Bánh xe

 

Nguyên nhân thứ hai, vành xe bị biến dạng, cong vênh do va chạm là một nguyên nhân phổ biến gây rung lắc. Khi vành xe không còn hình dạng ban đầu, bánh xe sẽ quay không đúng quỹ đạo, dẫn đến mất cân bằng động học. Nếu bánh xe lắp không đúng cách, bị sai lệch vị trí hoặc bánh có chất lượng thấp sẽ gây ra sự mất cân bằng giữa các bánh xe. Cùng với đó, sau một thời gian sử dụng, lực căng của các bánh xe không còn đồng đều dẫn đến độ bám của bánh xe với mặt đường không còn tốt nữa. Người lái có thể dễ dàng nhận ra nguyên nhân này nếu tay lái hoặc thậm chí là toàn bộ xe bị rung lắc khi di chuyển với tốc độ trên 60km/h.

Cách xử lý:

• Sử dụng thước đo chuyên dụng để kiểm tra vành xe. Nếu độ lệch vượt quá 0.8mm (1/32 inch), cần phải sửa chữa hoặc thay thế vành xe mới.
• Kiểm tra độ lệch bánh xe.
• Cân bằng động bánh xe bằng máy cân bằng lốp chuyên dụng.

 

Máy cân bằng lốp Corghi EM9380

 

2.3. Hệ thống treo

 

Nguyên nhân thứ ba, hiện tượng rung tay lái xe hơi có thể xảy ra do các chi tiết của hệ thống treo như: thanh chống, chấn động, các rãnh,... bị ăn mòn, các kết nối lỏng lẻo hoặc trục lái mất cân bằng.

Hệ thống treo ô tô là bộ phận quan trọng đóng vai trò trong việc giúp xe ô tô di chuyển một cách êm ái trên đường. Bộ phận này hạn chế những ảnh hưởng cơ học đến các chi tiết kim loại và khung bằng cách loại bỏ những dao động thẳng đứng khi xe đi qua những đoạn đường không bằng phẳng.

 

Hệ thống treo của xe ô tô

 

Cách xử lý: 

• Kiểm tra hệ thống treo và khắc phục lỗi ở bộ phận bị hỏng.

 

2.4. Hệ thống Phanh

 

Nguyên nhân thứ tư, tình trạng đĩa phanh bị cong, vênh, mòn không đều khiến má phanh và bộ kẹp phanh không siết chặt vào đĩa phanh. Với nguyên nhân này, tay lái sẽ rung lắc khi xe di chuyển với tốc độ cao, khi đạp phanh xe hoặc có mùi khét sau khi dừng xe. Rung lắc khi đạp phanh cũng là dấu hiệu của trống phanh và đĩa phanh bị cong vênh, mòn không đều hoặc bị bám bụi bẩn. Theo thống kê, 20% xe ô tô gặp vấn đề với hệ thống phanh sau 50.000 km sử dụng.

Cách xử lý: 

• Kiểm tra đĩa phanh và trống phanh.
• Tháo vệ sinh, mài phẳng hoặc thay mới trống phanh và đĩa phanh. Việc mài phẳng có thể làm giảm tuổi thọ của các chi tiết này.

 

2.5. Vấn đề động cơ

 

Nguyên nhân thứ năm, tay lái ô tô rung lắc thậm chí giật mạnh khi tăng tốc hoặc di chuyển với tốc độ cao, nguyên nhân có thể đến từ những vấn đề trong khoang động cơ như: dây bugi lỏng lẻo hoặc bị hỏng, lọc không khí hoặc lọc bugi bám nhiều bụi bẩn khiến không đủ không khí, nhiên liệu hoặc tia lửa điện cần thiết cho hoạt động của động cơ. Các dấu hiệu để nhận thấy vấn đề rung lắc liên quan đến động cơ như:

• Rung lên hoặc giật mạnh khi tăng tốc.
• Rung lên thành từng nhịp, giống như đang di chuyển qua các gờ giảm xóc.
• Xe bắt đầu và lái tốt trong một thời gian nhưng sau đó bắt đầu rung.

 

Phuộc nhún của động cơ phát ra tiếng ồn

 

Mặc dù được cấu tạo và lắp ráp với độ chính xác cao, động cơ ô tô vẫn tạo ra rung động khi hoạt động. Để giảm thiểu điều này, các nhà sản xuất thường sử dụng các gối cao su (phuộc nhún) để cách ly động cơ với khung xe. Tuy nhiên, các phuộc nhún sẽ giảm dần độ đàn hồi theo thời gian, khiến rung động truyền vào cabin nhiều hơn.

Ngoài ra, hiện tượng rung giật cũng có thể do một hoặc nhiều xi-lanh không nổ.

Cách xử lý: 

• Kiểm tra và vệ sinh khoang động cơ
• Thay mới các phuộc nhún động cơ định kỳ
• Kiểm tra và xử lý các xi-lanh yếu hoặc không nổ (thay bugi, xupap, làm sạch kim phun…)

 

2.6. Hệ thống truyền lực

 

Nguyên nhân thứ sáu, các bộ phận trong hệ thống truyền lực như trục các-đăng, khớp nối… có thể bị mòn hoặc hư hỏng theo thời gian, gây ra rung lắc và tiếng ồn khó chịu. Đặc biệt, trục các-đăng quay với tốc độ gấp 3-4 lần bánh xe nên rất dễ bị rơ lỏng.

Cách xử lý:

• Nên kiểm tra và thay thế kịp thời các chi tiết bị mòn, hỏng trong hệ thống truyền lực.

 

3. Những lưu ý để hạn chế rung tay lái ô tô

 

Những lưu ý sau đây sẽ giúp bạn hạn chế khả năng xảy ra tình trạng rung tay lái ô tô trong quá trình sử dụng:

• Tiến hành đảo lốp xe và cân bằng hệ dẫn động bốn bánh sau mỗi 5000 - 10.000 km.
• Đảm bảo việc sử dụng lốp chất lượng.
• Kiểm tra và điều chỉnh áp suất lốp ít nhất mỗi tháng một lần.
• Mỗi khi thay lốp mới nên thực hiện căn chỉnh bốn bánh.
• Kiểm tra và bảo dưỡng toàn bộ các bộ phận của xe một cách định kỳ.
• Nhanh chóng thay thế hoặc điều chỉnh bộ phận gặp hư hỏng.

 

Trong lúc di chuyển, nếu nhận thấy có hiện tượng rung tay lái ô tô bạn cần tìm hiểu nguyên nhân và nhanh chóng khắc phục sự cố. Đồng thời, kiểm tra và bảo dưỡng các bộ phận xe định kỳ để giúp xe nâng cao tuổi thọ và đảm bảo sự an toàn.

 

Đồng hồ đo áp suất lốp

 

4. Những câu hỏi liên quan đến vấn đề rung tay lái ô tô

 

4.1. Rung lắc khi di chuyển có gây nguy hiểm không?

• Mặc dù hiện tượng rung lắc khi di chuyển không gây nguy hiểm trực tiếp, nhưng nó ảnh hưởng đến cảm giác lái và sự thoải mái của hành khách, đặc biệt là những người dễ bị say tàu xe.

 

4.2. Tỷ lệ trường hợp rung lắc do lốp xe bị mòn không đều là bao nhiêu?

• Theo khảo sát của Michelin, 35% trường hợp rung lắc xe ô tô là do lốp xe bị mòn không đều.

 

4.3. Làm thế nào để cân bằng lốp xe bị mòn không đều?

• Các chuyên gia kỹ thuật có thể gắn thêm tạ chì có khối lượng khác nhau vào các vị trí bị mòn để cân bằng lốp xe.

 

4.4. Độ lệch cho phép của vành xe là bao nhiêu?

• Thông số cho phép độ lệch của vành xe là không quá 0.8mm (1/32 inch). Nếu vượt quá mức này, cần phải sửa chữa hoặc thay thế vành xe mới.

 

4.5. Tỷ lệ xe ô tô gặp vấn đề với hệ thống phanh sau 50.000 km sử dụng là bao nhiêu?

• Theo thống kê, 20% xe ô tô gặp vấn đề với hệ thống phanh sau 50.000 km sử dụng.

 

4.6. Cách xử lý khi trống phanh và đĩa phanh bị cong vênh, mòn không đều?

• Khi trống phanh và đĩa phanh bị cong vênh, mòn không đều, cần tháo vệ sinh, mài phẳng hoặc thay mới. Việc mài phẳng có thể làm giảm tuổi thọ của các chi tiết này.

 

4.7. Trục các-đăng quay với tốc độ gấp mấy lần bánh xe?

• Trục các-đăng quay với tốc độ gấp 3-4 lần bánh xe nên rất dễ bị rơ lỏng, gây ra rung lắc và tiếng ồn khó chịu.

 

4.8. Tại sao động cơ ô tô vẫn tạo ra rung động mặc dù được cấu tạo và lắp ráp với độ chính xác cao?

• Mặc dù được cấu tạo và lắp ráp với độ chính xác cao, động cơ ô tô vẫn tạo ra rung động khi hoạt động. Để giảm thiểu điều này, các nhà sản xuất thường sử dụng các gối cao su (phuộc nhún) để cách ly động cơ với khung xe.

 

4.9. Các phuộc nhún động cơ cần được thay mới sau bao lâu?

• Các phuộc nhún động cơ cần được thay mới định kỳ vì độ đàn hồi sẽ giảm dần theo thời gian, khiến rung động truyền vào cabin nhiều hơn.

 

4.10. Hiện tượng rung giật có thể do nguyên nhân nào ở động cơ?

• Hiện tượng rung giật cũng có thể do một hoặc nhiều xi-lanh không nổ. Cần kiểm tra và xử lý các xi-lanh yếu hoặc không nổ (thay bugi, xupap, làm sạch kim phun…).

 

4.11. Tại sao hệ thống treo hiện đại lại dễ truyền rung động vào cabin hơn?

• Hệ thống treo hiện đại giúp tài xế cảm nhận tốt về địa hình mặt đường nhưng đồng thời nó cũng làm các rung động được truyền vào trong xe dễ dàng hơn.

 

4.12. Cảm giác rung lắc rõ nhất ở tốc độ bao nhiêu?

• Khi xe chạy ở tốc độ 50 km/giờ, người lái bắt đầu cảm nhận được sự mất cân bằng động. Tuy nhiên, ở tốc độ 80 km/giờ, cảm giác rung lắc sẽ rõ ràng nhất.

 

4.13. Nếu cảm nhận rung lắc từ tay lái thì cần kiểm tra bộ phận nào?

• Nếu cảm nhận rung lắc từ phía trước tay lái, cần kiểm tra và cân bằng các lốp xe trước.

 

4.14. Nếu cảm nhận rung lắc từ ghế sau thì cần kiểm tra bộ phận nào?

• Nếu cảm nhận rung lắc từ phía ghế sau, cần kiểm tra và cân bằng các lốp xe sau.

 

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi: 

 

TÂN PHÁT ETEK ⚡️ Hội tụ tinh hoa - Tiên phong giải pháp

CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ THIẾT BỊ TÂN PHÁT
Add: Số 189 Phan Trọng Tuệ, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội
Hotline:  0869 802 339
Website:  https://tanphat.com/
Zalo OA:  https://oa.zalo.me/tanphatetek/
Fanpage:  Facebook/tanphatetek/
Youtube:  Youtube/@tanphatetek/  &   Youtube/@sanphamtanphatetek/
Tiktok:  Tiktok/@thietbitanphatetek/

#tanphatetek, #thietbitanphat, #thietbigaraoto